اسلام و سازگاری آن با نیازهای زمان از موضوعات و مباحث جدی و مورد توجه اندیشمندان مسلمان است. مباحثی مانند علم و دین، قبض و بسط تئوریک شریعت، انتظار بشر از دین، دین و دنیا، سنت و تجدد، و توانایی اسلام بر پاسخگویی نیازهای روز از دغدغههای متفکران مسلمان است که تحقیق گستردهای را می-طلبد. در این راستا، پژوهش حاضر مسأله سازگاری اسلام با نیازهای زمان را بر اساس دیدگاههای سید جمال، سید قطب و شهید مطهری مورد بررسی قرار داده است. سید جمال با اعتقادات دینی به دنبال آبادسازی قصر سعادت است، و از طریق ارایه راهکارهای عقلی به اثبات سازگاری اسلام با زمانهای مختلف میپردازد. او اسلام را با علم سازگار دانسته و اعتبار علم در متون اسلامی را نوعی کمال تلقی کرده، و اسلام را پیشتاز پیشرفت در علوم و فنون معرفی میکند. او که قضا و قدر را از ضروریات اسلام میداند، معتقد است که برداشتهای انحرافی از این مسأله، که اعتقاد به جبر را در پی دارد، زمینه رخوت و خمودگی را در جامعه بهوجود آورده است. اسلام از دیدگاه سید جمال، علاوه بر کارکردهای اعتقادی، از بنیانهای عقلی، تربیتی و ارشاد به معروف برخوردار است، و با قرار دادن انسان در برابر استبداد و استعمار و استکبار، او را به قانون-گرایی فرا میخواند. سید قطب بیشتر از طریق نص و الگوگیری از روش صحابه به حل چالشها و مقتضیات زمان میپردازد. او با مقایسه تاریخ کنونی با صدر اسلام، جاهلیت معاصر را جاهلیت مدرن نامیده، و اسلام را تنها راه نجات بشر میداند که از خصوصیاتی همچون ربانیت، ثابت بودن عملگرایی، واقعگرایی، تعادل و هماهنگی، جامعیت و توحید برخوردار است. او میگوید که با کمک این ویژگیها میتوان جامعه نبوی را احیا نمود و از جاهلیت مدرن دوری جست. و اما شهید مطهری با تفکیک جایگاه مباحث عقلی و نقلی، و با طرح دو ایده احکام ثابت و غیرثابت و اجتهاد در اسلام، عقل و نقل را در حل چالشهای زمان، مکمل یکدیگر میداند. منبع : edu.miu.ac.ir