هدف از کیفر و مجازات اخروی مجرمان: استاد مطهری (ره) کیفر و مجازات را به جهت ارتباطش با جرم سه نوع می داند:

1. مجازات قراردادی (تنبیه و عبرت):رابطه بین جرم و جریمه ، در این نوع کاملاً قراردادی است که بوسیلة قانون گذاری الهی یا غیر الهی وضع گردیده است. و فائده این نوع مجازات یکی این است که خود مجرم تنبیه می شود که دیگر دست به چنان جرمی نزند، و دیگران نیز از مجازات او عبرت می گیرند، تا دست به جرم نیالایند. و فائده دیگرش این است که در مواردی که ظلمی برکسی وارد شده، بامجازات ظالم، تشفّی خاطر پیدا می کند. این نوع از مجازات ها در جهان آخرت معقول نیست، زیرا در آنجا جلوگیری از جرم مطرح نیست ، تا مجازات مجرم تنبیهی برای او باشد تا دوباره مرتکب جرم نشود، یا اینکه عبرتی باشد برای دیگران تا اینکه مبادا مانند او مرتکب جرم شوند. و نیز، خدا ـ معاد الله ـ حّس انتقام جویی ندارد تا برای تشفّی و خالی کردن عقده دل انتقام بگیرد. و از طرفی همه گناهان مربوط به حقوق مردم نیست، تا گفته شود، عذاب برای تشفّی خاطر ستم دیده ها است. به علاوه اینکه خیر و رحمت برای خود مظلومان نیز درآن روز سخت بیشتر از انتقام و تشخص خاطردارد. [1]

2. مکافات دنیوی:رابطه بین جرم و جریمه در این نوع مجازات ها رابطه علی و معلولی است، یعنی جرم علّت است برای کیفر، و کیفر نتیجه طبیعی و اثر ذاتی گناه است، و قردادی نیست. ماننداینکه مرگ اثر و نتیجه و معلول طبیعی نوشیدن سم، پرتاب شدن از کوه و... می باشد. این نوع کیفرها را مکافات عمل یا اثر وضعی گناه می نامند. [2]

3ـ عذاب اخروی:«مجازات های جهان دیگر رابطه قوی تری با گناهان دارند. رابطه عمل و جزاء در آخرت نه مانند نوع اول، قراردادی است و نه مانند نوع دوم، از نوع رابطة علی و معلول است. بلکه از آن هم یک درجه بالاتر است. در اینجا رابطة عینیت و اتحاّد حکم فرما است. یعنی آنچه که در آخرت به عنوان پاداش کیفر به نیکوکاران و بدکاران داده می شود، تجسم خود عمل آنهاست» [3]