در
مشارکت کنید
برای ارسال سوال کلیک کنید
 
پرسش:
آیا در قرآن و روایات شوم بودن و نحس بودن برخی روز ها و زمان ها تایید شده است؟ ‏
پاسخ:

 استاد شهید مرتضی مطهری در کتاب پانزده گفتار ( دفاع از سیزده )  می فرماید :

قرآن کریم در آیات زیادی با کمال صراحت این مطلب را می‏ گوید که منشأ فال بد، هر شومی و نحوستی که وجود دارد، خارج از وجود خود بشر نیست؛ یعنی بشر ممکن است فکر و عقیده‏ اش فکر و عقیده شومی باشد؛ وقتی که فکر و عقیده ‏اش سراسر خرافه و جهالت است، شومی در جهالت است. شومی جز در اخلاق فاسد در جای دیگری نیست. شومی جز در اعمال پلید در چیز دیگری نیست. از نظر سعادت بشری، اگر بخواهیم حساب کنیم چه کشفی بزرگترین کشفها در دنیاست، من خیال می‏ کنم بزرگترین کشفی که در دنیا به حال بشر مفید و سعادتمند است و بسیار عمیق و ارزنده است ولی بشر کمتر می‏ خواهد زیر بار آن برود این کشف است: دَواؤُکَ فیکَ وَ داؤُکَ مِنْکَ ای بشر! دردت از خودت برمی ‏خیزد، منشأ بدبختی تو خودت هستی نه چیز دیگر، سرنوشت شوم  را خودت به دست خودت برای خودت به وجود می ‏آوری، سرنوشت شوم تو به دست دیگری نیست. و همچنین تبدیل سرنوشت هم جز به دست خودت نیست؛ چاره این شومی و این سرنوشت بد هم در وجود خود توست. وَ کُلَّ انْسانٍ الْزَمْناهُ طائِرَهُ فی عُنُقِهِ وَ نُخْرِجُ لَهُ یَوْمَ الْقِیمَةِ کِتاباً یَلْقیهُ مَنْشوراً [1]

پیغمبر اکرم در کمال صراحت فرمود: رُفِعَ عَنْ امَّتِیَ الطِّیَرَةُ در امت من تطیّر و فال بد وجود ندارد. خود پیغمبر اکرم اشیاء را به فال نیک می‏ گرفت و هرگز فال بد نمی ‏زد و از فال بد منع می ‏کرد. فرمود: اذا تَطَیَّرْتَ فَامْضِ وَ اذا حَسَدْتَ فَلاتَبْغِ هر وقت به دلت بد آمد، با آمدن چیزی دلت چرکین شد و تطیر زدی، اعتنا نکن، مخصوصاً برو. باز فرمود: لاتُعادُوا الْایّامَ فَیُعادیکُمْ با ایام و روزگارها اعلام دشمنی نکنید که آنگاه آنها دشمن شما می ‏شوند.

امام صادق فرمود: تطیّر چیزی است که اگر سخت بگیری بر تو سخت می ‏گیرد، چون وقتی سخت می ‏گیری خودت هستی که بر خودت سخت می‏ گیری، و اگر سست بگیری بر تو سست می‏ گیرد؛ اگر اعتنا نکنی می ‏بینی چیزی نبوده است. خیلی جمله عجیبی است!

آیات قرآن درباره قوم عاد

به هر حال مسئله تطیّر و فال بد زدن مسئله‏ ای است که در اسلام به هر نام و عنوانی محکوم است و چنین چیزی وجود ندارد. در سراسر تعلیمات اصیل اسلامی شما کلمه‏ ای در این موضوع پیدا نمی‏ کنید. ما کلمه نحس و یوم نحس را در دو جای قرآن‏ داریم. خیلی جالب است؛ هر دو جا هم درباره قوم عاد است پس از نزول عذاب بر آنها. انّا ارْسَلْنا عَلَیْهِمْ ریحاً صَرْصَراً فی یَوْمِ نَحْسٍ مُسْتَمِرّ [2]

(یا: فَارْسَلْنا عَلَیْهِمْ ریحاً صَرْصَراً فی ایّامٍ نَحِساتٍ [3]). کلمه «نحس» در این آیه را مفسرین دو جور معنی کرده ‏اند؛ یکی اینکه مقصود این است که روز سرد و پر باد و غباری بوده است؛ چون روز سرد و پر باد و غباری بوده است قرآن «نحس» گفته است، زیرا کلمه نحس جز سختی و شدت یا ترسناک و وحشتزا بودن مفهوم اصلی دیگری ندارد. بعضی گفته‏اند (این به نظر من جالبتر است) مقصود این است که در یک روز شومی [چنین کردیم.] خود قرآن در کمال صراحت اعلام می‏ کند این مردم معذب شدند، چرا معذب شدند؟ به خاطر اعمال و افکارشان، به خاطر طغیان هایشان در مقابل امر الهی. آن روزی که مردم آن سرنوشت محتوم را از عمل خودشان پیدا می‏کنند و دچار نکبت و بدبختی می‏شوند، قرآن آن روز را روز نحس می ‏داند. آن روز، دیگر نه چهارشنبه است نه پنجشنبه، نه جمعه، نه شنبه ... و نه اول نه دوم نه سیزده ... هر روزی که مردمی به کیفر اعمال خودشان گرفتار شدند و در عقوبت اعمال خودشان دست و پا زدند، بدانند در روز نحسی گرفتارند. خود قرآن توضیح می‏ دهد: قُلْ هُوَ الْقادِرُ عَلی‏ أنْ یَبْعَثَ عَلَیْکُمْ عَذاباً مِنْ فَوْقِکُمْ أَوْ مِنْ تَحْتِ ارْجُلِکُمْ أوْ یَلْبِسَکُمْ شِیَعاً [4]



[1] - اسراء/ 13.

[2] - قمر/ 19

[3] - فصّلت/ 16.

[4] - قُلْ هُوَ الْقادِرُ عَلی‏ أَنْ یَبْعَثَ عَلَیْکُمْ عَذاباً مِنْ فَوْقِکُمْ أَوْ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِکُمْ أَوْ یَلْبِسَکُمْ شِیَعاً وَ یُذیقَ بَعْضَکُمْ بَأْسَ بَعْضٍ انْظُرْ کَیْفَ نُصَرِّفُ الْآیاتِ لَعَلَّهُمْ یَفْقَهُونَ (سوره انعام آیه 65 )بگو: «او قادر است که از بالا یا از زیر پای شما، عذابی بر شما بفرستد؛ یا بصورت دسته‏های پراکنده شما را با هم بیامیزد؛ و طعم جنگ(و اختلاف) را به هر یک از شما بوسیله دیگری بچشاند.» ببین چگونه آیات گوناگون را(برای آنها) بازگو می‏کنیم! شاید بفهمند(و بازگردند)!


،
کليه حقوق برای پايگاه شهید مطهری محفوظ است