یک عده روایات... وجود دارد که ممکن است آنها را توصیه اخلاقی به مردان نسبت به زنان شمرد که از خطرات تماسهای مردان با زنان آگاه باشند. صاحب وسائل این روایات را بر استحباب حمل کرده است. امیرالمؤمنین علی علیه السلام به فرزندش امام مجتبی چنین توصیه میفرماید: تا میتوانی کاری کن که زن تو با مردان بیگانه معاشرت نداشته باشد. هیچ چیز بهتر از خانه زن را حفظ نمیکند. اگر بتوانی کاری کنی که جز تو مرد دیگری را نشناسند چنین کن.
این یک توصیه اخلاقی است. علمای اسلام این جمله را به شکل یک توصیه اخلاقی تلقی کردهاند. اگر ما بودیم و چنین تعبیراتی، بدون شک آنچه استنباط میشد بیش از «توصیه اخلاقی» بود. ولی علت اینکه فقها به مضمون چنین جملهها فتوا ندادهاند ادلّه قطعی دیگر از آیات و روایات و سیره معصومین بر خلاف مفاد ظاهر این تعبیرات است. لهذا این جملهها حمل به توصیه اخلاقی شده است و ارزش اخلاقی دارد نه فقهی.
آنچه فقها از امثال این جملهها استنباط کردهاند این است که این گونه جملهها ارشاد به حقیقتی روحی و روانی در روابط دو جنس است و شک نیست که حقیقتی را بیان میکند. رابطه زن و مرد اجنبی سخت خطرناک است، گِلی است که پیلان بر آن میلغزند.
جامعه امروز زیان های اجتماع مختلط را به چشم خود میبیند. چه لزومی دارد که زنان فعالیت های خود را به اصطلاح «دوش به دوش» مردان انجام دهند. آیا اگر در دو صف جداگانه انجام دهند نقصی در فعالیت و راندمان کار آنان رخ میدهد؟
اثر این دوش به دوشیها این است که هر دو همدوش را از کار باز می دارد و هر یک را به جای توجه به کار متوجه «همدوش» میکند، تا آنجا که غالباً این همدوشی ها به هماغوشی منتهی میگردد.
«روزی رسول خدا از مردم پرسیدند: چه چیز برای زن از هر چیز بهتر است؟ کسی نتوانست پاسخ بگوید. حسن بن علی علیه السلام کودک و در مجلس حاضر بود. قصه را برای مادرش زهرا سلام اللَّه علیها نقل کرد. زهرا فرمود: از همه چیز بهتر برای زن این است که مرد بیگانهای را نبیند و مرد بیگانهای هم او را نبیند.» این حدیث نیز توصیه اخلاقی است و ارجحیّت دور بودن زن و مرد را بیان میکند.[1]
حجاب اسلام نمیگوید که باید زن را در خانه محبوس کرد و جلوی بروز استعدادهای او را گرفت. مبنای حجاب در اسلام چنانکه گفتیم این است که التذاذات جنسی باید به محیط خانوادگی و به همسر مشروع اختصاص یابد و محیط اجتماع، خالص برای کار و فعالیت باشد. به همین جهت به زن اجازه نمیدهد که وقتی از خانه بیرون میرود موجبات تحریک مردان را فراهم کند و به مرد هم اجازه نمیدهد که چشم چرانی کند. چنین حجابی نه تنها نیروی کار زن را فلج نمیکند، موجب تقویت نیروی کار اجتماع نیز میباشد.[2]
منبع:
انجمن سایت شهید مطهری
[1] - مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج19، ص: 548
[2] - مجموعه آثار استاد شهید مطهری ج19 / 451