در
مشارکت کنید
برای ارسال سوال کلیک کنید
 
پرسش:
علیت، یک مفهوم فلسفی است نه یک مفهوم علمی و برای اثبات آن باید از ابزار فلسفه استفاده شود نه ابزار علم، آیا این گفته ها درست است؟ لطفا توضیحاتی بفرمایید؟ با تشکر
پاسخ:

 

 

با سلام به شما کاربر محترم

در جواب شما باید گفت که بله علیت، یک مفهوم فلسفی است، نه یک مفهوم علمی.

شهید مطهری در ضمن بحث نقدی بر مارکسیسم و تحت عنوان «مارکس و فلسفه هگل» این موضوع را چنین بیان می فرماید:

 

علیت یک مفهوم فلسفی است و مفهوم علمی نیست، همه علما آن را قبول دارند بدون اینکه هیچ علمی بتواند اثباتش کند. اصل «ضرورت ترتب معلول بر علت تامه» باز یک اصل فلسفی است، و الّا کدام لابراتوار می‏تواند ضرورت را تأیید کند و حکم به امتناع تخلف معلول از علت نماید. تازه بعد از اینکه ما مماشاتا قبول کنیم که علم می‏تواند ضرورت را اثبات کند، باز بحثی که همیشه بوده که آیا علتهای محسوس برای معلولهای محسوس تمام العله هستند یا جزء العله، مطرح می‏شود (که البته یک بحث صغروی است) و سؤال به جای خود باقی است.

عللی که تقدم زمانی بر معلولشان دارند، «علت» نامید نشان نوعی مسامحه است یعنی جزء ضعیف از علت هستند، اینها به «شرایط» شبیه‏تر هستند؛ کسی لزوم آنها را انکار نمی‏کند، ولی بحث در کافی بودن است. پس می‏گوییم علم نمی‏تواند علیت را اثبات کند، بلکه تنها می‏تواند توالی، معیت، تعاقب و این گونه امور را اثبات کند

منبع:

مجموعه‏آثاراستادشهیدمطهری، ج‏13، ص: 528


پایگاه شهید مطهری کد: 104-h،
کليه حقوق برای پايگاه شهید مطهری محفوظ است