ما که نمی توانیم به عقل و دانائی خدا پی ببریم و می دانیم که موجودی است که توسط انسان دیده نشده است و درکش غیر ممکن است، چطور باید الزاماً معاد را برای اجرای عدالت بر پا کند؟ شاید خدا اهداف و دلائل دیگری داشته باشد، بعد از مرگ ببینیم معاد هم نبود (ولی عدالت رعایت شد) یا حتی عدالت (به مفهومی که انسان درک میکند) رعایت نشد ولی همین هم از روی حکمت بود. من می خواهم بگویم معاد دلیل اثبات عدالت خدا نمی شود. چطور در مورد موجود ناشناخته ایی مثل خدا اظهار نظر می کنید و می گویید باید چنین کند و چنان نکند؟
این ما نیستیم که در باره خداوند اظهار نظر می کنیم بلکه این خداوند هست که از طریق پیامبرانش، تا آنجا که عقل بشر توانائی درکش را داشته باشد خود را به بشر معرفی فرموده است.
کتاب مقدس قرآن که معجزه ی پیامبر اسلام است در واقع سخنان خداوند خطاب به بشر است که در آن به بسیاری از مسائل اشاره فرموده از جمله مساله معاد، در این کتاب شریف یک سوره نیز به نام قیامت معرفی گردیده است؛ که به مسائل عالم بعد از مرگ اشاره دارد.
اما در مورد اینکه معاد نشانه عدل الهی است یا نه، خوب است در این مقال، رجوعی داشته باشیم به بیانات شهید آیت الله مطهری آنجا که می فرمایند:
یکی از مسائلی که در بحث عدل الهی باید مطرح گردد، مسأله مجازات اعمال در آخرت است. معاد و رسیدگی به اعمال نیک و زشت، و پاداش و کیفر دادن به نیکوکاران و بدکاران، خود از مظاهر عدل الهی است. معمولا یکی از دلائلی که برای اثبات معاد اقامه میشود این است که چون خدا عادل و حکیم است، اعمال بشر را بیمحاسبه و پاداش و کیفر نمیگذارد.
امیر المؤمنین (علیه السلام) میفرماید:
«و لئن امهل اللّه الظّالم فلن یفوت اخذه و هو له بالمرصاد علی مجاز طریقه، و بموضع الشّجی من مساغ ریقه»[1]
«ممکن است خدا ستمگر را مهلت دهد ولی هرگز او را بیکیفر رها نمیکند، وی بر سر راه ستمگر کمین کرده و همچون استخوانی که در گلو گیر کند راه را بر او میبندد».[2]
[1] . نهج البلاغة، خطبه 96
[2] . مجموعهآثاراستادشهیدمطهری، ج1، ص: 215