بنا بر این تعریف، خود زمان دیگر نمی تواند حادث زمانی باشد؛ یعنی اگر زمان را در
مجموعه آثار شهید مطهری . ج12، ص: 717
مجموع مثل یك واحد در نظر بگیریم
[1]نمی تواند حادث زمانی باشد. گفتیم
«حدوث زمانی آن است كه وجود شی ء مسبوق باشد به عدمش» و این به این
معناست كه ظرف زمانیِ عدمِ شی ء، مقدم باشد بر ظرف زمانی وجودش. بنابراین اگر
زمان بخواهد حادث زمانی باشد باید عدمش ظرفی غیر از خودش داشته باشد.
پس باید زمانْ قبل از زمان وجود داشته باشد [و این محال است. ] این است كه
می گویند لازمه حدوث زمانی زمان، عدم حدوثش می باشد. ارسطو در آن جمله
معروف گفته «هر كس قائل به عدم زمان بشود قائل به وجودش شده» ؛ یعنی از عدم
زمان، وجودش لازم می آید.
پس اگر حدوث زمانی را این گونه تعریف كنیم، زمانْ حادث زمانی نیست.
[1] - . یعنی خود زمان را در نظر بگیریم نه اجزای زمان.