یكی از نكات روشن زندگی رسول اكرم (ص) این است كه درس ناخوانده و
مكتب نادیده بوده است؛ نزد هیچ معلّمی نیاموخته و با هیچ نوشته و دفتر و كتابی آشنا
نبوده است.
احدی از مورّخان، مسلمان یا غیر مسلمان، مدّعی نشده است كه آن حضرت در
دوران كودكی یا جوانی، چه رسد به دوران كهولت و پیری كه دوره ی رسالت است، نزد
كسی خواندن یا نوشتن آموخته است، و همچنین احدی ادّعا نكرده و موردی را نشان
نداده است كه آن حضرت قبل از دوران رسالت یك سطر خوانده و یا یك كلمه نوشته
است.
مردم عرب، بالاخص عرب حجاز، در آن عصر و عهد به طور كلّی مردمی
بی سواد بودند. افرادی از آنها كه می توانستند بخوانند و بنویسند انگشت شمار و
انگشت نما بودند. عادتاً ممكن نیست كه شخصی در آن محیط، این فن را بیاموزد و در
میان مردم به این صفت معروف نشود.
چنانكه می دانیم- و بعداً درباره ی این مطلب بحث خواهیم كرد- مخالفان پیغمبر
اكرم در آن تاریخ او را به اخذ مطالب از افواه دیگران متّهم كردند، ولی به این جهت
متّهم نكردند كه چون باسواد است و خواندن و نوشتن می داند كتابهایی نزد خود دارد
مجموعه آثار شهید مطهری . ج3، ص: 206
و مطالبی كه می آورد از آن كتابها استفاده كرده است. اگر پیغمبر كوچكترین آشنایی
با خواندن و نوشتن می داشت قطعاً مورد این اتّهام واقع می شد.