در كتاب كارنامه ی اسلام دكتر زرین كوب سه چیز عامل اصلی
شمرده شده است:
1. تشویق اسلام به تفكر در كائنات و تدبر در آیات
2. جهان وطنی اسلامی و شكستن سدهای نژادی و قومی
3. تسامح مسلمین با اتباع مذاهب دیگر
راجع به تشویق اسلام و شور علمی مسلمین، رجوع شود به
جلد اول تاریخ ادبیات براون، صفحه ی 396.