[1] 1. تجلی شخصیت انسان تزكیه 2. سخن سقراط نوعی تعلیم كه نموّ و جوشش است.

3. آیه ی سوره ی جمعه 4. خطرات عدم تعادل در تربیت انسان، انسان یك چشم و یك گوش و یك دست و یك پا ساختن 5. ارزش پرورش اخلاقی و معنوی 6. پرورشی كه قدرت است: علم، صنعت، فن (البته قدرت تسلط بر غیر) ، پرورشی كه قدرت است اما تسلط بر خود (اراده ی اخلاقی) ، پرورشی كه صفا و خلوص است (ایضاً پرورش عواطف انسانی) ، پرورشی كه علوّ است و پرواز روح است به عوالم بالا (پرورش عبادی) . در اینجا باید راجع به آثار عبادت خصوصاً نماز، دعا، ذكر حق بحث كرد. آیه ی صابران، قانتان، منفقان، مستغفران به اسحار، و آیه ی شدید بر كافران، رحمان میان خود، پرورش فتی و حدیث منسوب «لاتؤدّبوا اولادكم باخلاقكم. . . » . 7. معلوم شد كه ماده ی خام به وسیله ی ساخته شدن ارزش می یابد و ارزش بالقوه ی او هم به اعتبار قابلیتش است. انسان نیز همین طور.

8. مسأله ی ارزش فی نفسه و ارزش برای غیر، تضاد اینها و عدم تضادشان و بحث جامعی در این باره. فرق تكامل طبیعی و تكامل مصنوعی و تعویدها و تلقینها. [مثال ] ارزش فی نفسه به محبت انسان و یا تعصب قومی، آزادی فكر یا انضباط، تاریخ صحیح یا وارونه برای ساختن انسان وارونه.

9. مسأله ی جدید: آیا می توان ایندو را با یكدیگر سازگار كرد یا نه؟ یكی ملازم است با استخدام، استثمار، استعمار، دیگری با درخت مفید برای یكدیگر بودن. * فلسفه ی شَور رسول اكرم فلسفه ی پرورشی معاویه مكتب جان دیوئی و مكتب فروید و نوع رشد شخصیتی كه آنها پیشنهاد می كنند

---