[1] بسم اللّه الرحمن الرحیم

الحمدللّه ربّ العالمین بارئ الخلائق اجمعین و الصلوة و السلام علی عبداللّه و رسوله و حبیبه و صفیّه و حافظ سرّه و مبلّغ رسالاته سیدنا و نبینا و مولانا ابی القاسم محمّد صلی الله علیه و آله و علی اله الطیبین الطاهرین المعصومین اعوذ باللّه من الشیطان الرجیم: وَ كُلَّ إِنسانٍ أَلْزَمْناهُ طائِرَهُ فِی عُنُقِهِ وَ نُخْرِجُ لَهُ یَوْمَ اَلْقِیامَةِ كِتاباً یَلْقاهُ مَنْشُوراً [2]. بحث امروز من در اطراف «خرافه ی 13» است. عنوانی كه در تابلو و روزنامه ذكر شده است «خرافه ی 13» است و شاید بهتر بود عنوان را «دفاع از 13» قرار می دادیم و البته كوشش می كنم عرایض خودم را در یك وقت كوتاهی مختصر بكنم. بنابراین بحث ما درباره ی «دفاع از 13» است، این عددی كه بدون ارتكاب هیچ جرم و جنایتی و بدون هیچ سابقه ی سوئی، این بشر ظالم ستمگر و این بشر جَهول ظَلوم- به تعبیر قرآن - او را محكوم كرده و برای او نحوست و شئامت قائل شده است و گناهان و جرمها و جنایات و تبعات و آثار سوئی كه این گناهان و جرمها و جنایات دارد كه تمام اینها را خود بشر مرتكب شده است، همه را- زیركانه یا احمقانه- از دوش خودش برداشته است و به دوش چیزهای دیگری كه آنها را نحسها و شومها نامیده، گذاشته است. و در میان همه ی اشیائی كه بشر برای آنها شئامت و نحوست قائل است اعداد سهم بیشتری دارند، حال روی چه حسابی، چه عرض كنم، ولی در مجموع بشر در این مسئله بیشتر پاپیچ اعداد شده است و در میان اعداد هم از همه- به اصطلاح- مظلومتر و بیچاره تر و توسری خورتر عدد 13 بوده است. حال چطور شده است كه این عدد این طور توسری خور از كار درآمده است، باید جامعه شناسان، تاریخ شناسان، آنهایی كه در تاریخ فكر بشر و تاریخ اقوام مطالعه دارند این را به دست بدهند و برای ما بیان كنند كه چرا اولاً عدد از هر شی ء دیگر بیشتر مورد این هجوم بشر واقع شده است، و ثانیاً چرا در میان عددها عدد 13 از اعداد دیگر توسری خورتر از آب درآمده است؟ ما سابقاً خیال می كردیم كه این امر اختصاص به ملت ما یا ملتهای ما دارد؛ بعد اطلاع پیدا كردیم كه ملتهای به اصطلاح پیشرفته- یعنی اروپاییها و آمریكاییها- صد درجه بیشتر از ما به این عدد تهاجم كرده اند. در میان ما من ندیده ام جز اینكه 13 صفر یا 13 فروردین و احیاناً سیزدهم هر ماه را، یعنی این روزهای معین را، مورد حمله و هجوم قرار بدهند و منحوس بشمارند و كم در مورد دیگر دیده ام؛ همین قدر یادم هست كه من بچه بودم، در فریمان خودمان كه به یك معنا قصبه و ده است و محل زراعتی است، سر خرمن كه می رفتیم، سالارها وقتی خرمن می كشیدند یك آداب و تشریفاتی قائل بودند برای اینكه خرمن بركت پیدا كند.

یكی از آن آداب و تشریفات این بود كه وقتی پیمانه ها را پر می كرد، به 13 كه می رسید، برای اینكه مبادا نحوست 13 بركت را از این خرمن بگیرد، نمی گفت 13، می گفت زیاده. بعد می گفت 14. می ترسید اگر 13 بگوید بركت از خرمن گرفته شود.

البته یك دهاتی بی سواد بیش از این فكرش نمی رسد، بخواهد خودش را از چنگال 13 فرار بدهد كلمه ی سیزده را تبدیل می كند به زیاده، با اینكه رابطه ای میان 13 و

زیاده نیست. اما اگر تحصیل كرده می بود و تحصیلات عالی را طی كرده بود، اگر در حد شهرداری تهران معلومات می داشت، به شكل دیگری به نحوست 13 رسمیت می داد و به شكل دیگری از آن فرار می كرد؛ پلاكهایی كه روی خانه ها و مغازه ها می زند، نمی نویسد زیاده، می نویسد: «1+12» یا «2+11» و یا «1- 14» مبادا اگر رقم 13 در اینجا باشد خدا نخواسته كارهای شهرداری از این نظم بسیار بسیار اساسی كه دارد- كه امروز خیابان را آسفالت می كند فردا می آید شكمش را پاره می كند و دل و روده اش را بیرون می آورد- خارج شود.

---