در جزوه ی (بازگشت به خویش) ص 33 می گوید:
«ایدئولوژیهای غیرمذهبی زاییده ی عقل فلسفی یا علمی انسانند و در
سطح یك برداشت فكری و نظریه ی فلسفی یا علمی باقی می مانند. اما
جلد یك . ج1، ص: 447
ایدئولوژی مذهبی دنباله ی طبیعی و تكامل یافته ی غریزه است كه به
درجه ی خودآگاهی رسیده است و بنابراین شكل ارادی یافته است و
انتخاب می شود. .
ایدئولوژی تنها یك كار ذهنی است اما مذهب در عین حال ریشه در
جان آدمی دارد و از عمق وجودی او سرچشمه می گیرد و با عشق
توأمان است.
آنچه در فرهنگ ما وجدان، فطرت، نور باطن و دل نامیده می شود
نشانه ی پیوستگی جوهری ایمان مذهبی با حركت فطری و نهاد طبیعی
آدمی است. »