ص 66:
جلد یك . ج1، ص: 220
«در چنین زمینه اجتماعی و فرهنگی، ندای اصلاح، بخش بزرگی از
قدرت و تأثیر گذاری اش را از دست داد.
عامه اصلاح طلبان یا خود قدم در راه مدرنیسم و الحاد گذاشتند و یا
آنكه گروههای اصلاح طلبی تشكیل دادند كه تعبیرشان از نقش اصلاح
در دنیای جدید بكلی با آنچه منظور سلفیه بود تفاوت داشت.
به نظر می رسد كه این گرایشها نتیجه منطقی ایده هایی بودند كه به طور
ضمنی در دو جریان اصلی فكر اصلاح از ابتدای قرن بیستم وجود
داشتند:
یكی گرایش لیبرالی (آزادیخواهی) بود كه هماهنگی و مطابقت كامل
زندگی اسلامی را با دنیای مدرن به بهترین نحو تأمین می كرد.
دیگری مذهب رسمی بود كه امید داشت بتواند علیرغم همه مخالفتها
و موانع، پیام اولیه اسلام را در متن تمدن جدید حفظ كند. »