1. عطف به ورقه های «نیاز به دین، خدا و عدالت» پیامبران و كتب
آسمانی چنین آرمانی داشته اند و از طریق ساختن انسانها و اجتماع انسانها
خواسته اند به این آرمان برسند:
«لِیَقومَ النّاسُ بِالْقِسْطِ» . .
2. عده ای چنین هدف و آرمانی را برای بشریت، خصوصاً به مقیاس
جهانی، یك آرزوی باطل و غیرقابل انجام تلقی می كنند، بلكه اساس جهان
را تا بوده و خواهد بود بر بی عدالتی توجیه می كنند، ولی پیامبران عاقبت را
به حكم
«وَلَقَدْ كَتَبْنا فِی الزَّبورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ. . . اِنَّ الْأرْضَجلد یك . ج1، ص: 45
للّهِ ِ یورِثُها مَنْ
یَشاءُ. . . وَالْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقینَ» نیك و با نیكان می دانند.
ماركسیسم در این جهت كه عاقبت سیر جهان را به سوی محو ظلم
می داند، آنوقت كمونیسم به طوركلی حكومت كند، با ادیان نظر موافق دارد.
به هرحال بحثی است از نظر خوشبینی و بدبینی به آینده بشریت. از نظر
ادیان خصوصاً اسلام پیروزی با نیكی است آنهم نیكی مطلق.
لولم یبق من
الدنیا الایوم واحد لطوّل اللّه ذلك الیوم. . .
3. چه قدرتی عاقبت به چنین بهشت زمینی بشر را می رساند؟ و از كی و
چی باید خواست؟ خدا یا انسان یا چیز دیگر (مثلاً ماشین) .
ماركسیسم این حاجت را از بت ماشین می خواهد، ماشین و ابزار تولید
را پرستش می كند، جبر ماشین [را] مادر این فرزند میمون و مسعود
می داند. ماركسیسم در این جهت مصداق
«أتَعْبُدونَ ما تَنْحِتونَ» است و
می خواهد بهروزی بشر را از مخلوق بشر و نه خود بشر بخواهد و درواقع از
مطامع بشر كه منجر به تكامل ابزار تولید و بالاخره سوسیالیسم می گردد،
ولی دیگری از انسان و از مقامات عالیه انسان می خواهد.
4. انبیاء تأمین كننده آرمانهایی هستند كه خود بشر مستقیماً قادر نیست.
5. قرآن دو هدف برای انبیاء ذكر می كند: هدف اول مؤثر در هدف دوم
است.
6. انبیاء، هم در وضع قوانین عادلانه و هم در حسن اجرا و پیشوایی
عملی و هم در ایجاد ایمان به عدالت به صورت یك ایده، این هدف را
تعقیب كردند.
7. مهدویت و اعتقاد به مهدی در اسلام مظهر اعتقاد به نیكی آینده
بشریت با مقیاس جهانی و حكومتی واحد است، مصداق
«یملأ اللّه الارض
به قسطاً و عدلاً»