اعوذ باللّه من الشّیطان الرجیم
وَ فاكِهَةٍ كَثِیرَةٍ. `لا مَقْطُوعَةٍ وَ لا مَمْنُوعَةٍ. `وَ فُرُشٍ مَرْفُوعَةٍ. `إِنّا أَنْشَأْناهُنَّ
إِنْشاءً. `فَجَعَلْناهُنَّ أَبْكاراً. `عُرُباً أَتْراباً. `لِأَصْحابِ اَلْیَمِینِ. `ثُلَّةٌ مِنَ اَلْأَوَّلِینَ. `وَ
ثُلَّةٌ مِنَ اَلْآخِرِینَ. `وَ أَصْحابُ اَلشِّمالِ ما أَصْحابُ اَلشِّمالِ. `فِی سَمُومٍ وَ حَمِیمٍ. `وَ ظِلٍّ
مِنْ یَحْمُومٍ. `لا بارِدٍ وَ لا كَرِیمٍ. `إِنَّهُمْ كانُوا قَبْلَ ذلِكَ مُتْرَفِینَ. `وَ كانُوا
یُصِرُّونَ عَلَی اَلْحِنْثِ اَلْعَظِیمِ. `وَ كانُوا یَقُولُونَ أَ إِذا مِتْنا وَ كُنّا تُراباً وَ عِظاماً أَ إِنّا
لَمَبْعُوثُونَ. `أَ وَ آباؤُنَا اَلْأَوَّلُونَ. `قُلْ إِنَّ اَلْأَوَّلِینَ وَ اَلْآخِرِینَ. `لَمَجْمُوعُونَ إِلی
مِیقاتِ یَوْمٍ مَعْلُومٍ [1].
در آیات پیش خواندیم كه قرآن مردم را از نظر عاقبت به سه دسته تقسیم كرده است
كه مردم سه صنف خواهند بود (یا هستند و خواهند بود) : دسته ای كه قرآن آنها را
«اصحاب المیمنة» یا «اصحاب الیمین» می نامد و دسته ای كه آنها را «اصحاب
مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 102
المشئمه» یا «اصحاب الشمال» می نامد و دسته ای كه آنها را «سابقین» می نامد. از
این سه دسته، دو دسته اهل سعادتند یعنی سابقین و اصحاب یمین با تفاوتی كه میان
این دو دسته وجود دارد. قرآن سابقین را «مقرّبان» می نامد ولی اصحاب یمین را
مقرّبان نمی نامد. شاید بر آنها همان تعبیری صدق كند كه در سوره ی «
وَیْلٌ لِلْمُطَفِّفِینَ »
آمده است؛ آنها را «ابرار» می نامد
[2] یعنی نیكان، ولی مقرّبین نمی نامد كه تقریباً یعنی
باریافتگان، نزدیك شدگان، آنهایی كه به مقام الوهیت نزدیكند، خود را نزدیك
كرده اند، به مقام قرب رسیده اند.
این تعبیری كه در قرآن آمده است به نام «اصحاب الیمین» یا «اصحاب
المیمنة» از یك طرف و «اصحاب الشمال» یا «اصحاب المشئمه» از طرف دیگر،
مسلّم یك حقیقتی را بیان می كند یعنی صِرف نامگذاری نیست. اصحاب یمین یعنی
یارانِ دست راست، یا یاران راست (خود لغت مفهومش این است) . اصحاب شمال
یعنی یاران چپ. ولی سابقین مافوق اینها هستند، نه یاران راستند و نه یاران چپ.
قرآن تعبیر نكرده كه آنها یاران خط مستقیم هستند ولی به هر حال آنها را با كلمه ی
«سابقین» ذكر كرده است كه بالاتر از «اصحاب راست» است.