1. والذین استجابوا لربهم و اقاموا الصلوة و امرهم شوری بینهم و مما رزقناهم ینفقون. والذین اذا اصابهم البغی هم ینتصرون [1]. فبما رحمة من اللّه لنت لهم ولو كنت فظاً غلیظ القلب لانفضوا من حولك فاعف عنهم و استغفرلهم و شاورهم فی الامر فاذا عزمت فتوكل علی اللّه.

2. اشیروا علیّ اصحابی. اشیروا علیّ ایها الناس- حدیث نبوی 3. آیا مشورت در امور بر پیغمبر واجب بوده است؟ آیا تبعیت از آرای مردم بر پیغمبر واجب بوده است؟ آیا كسب نظر از مردم به اعتبار این جهت بوده است كه مردم ذی حق بوده اند و این نظیر نظر خواستن یك مدیرعامل از شركاست یا فقط برای احراز واقع بوده است؟ 4. پیغمبر اكرم در احد و در احزاب تسلیم رأی اكثریت شد.

علی علیه السلام در حكمیت تسلیم رأی اكثریت شد.

5. دو مسئله است: یكی اینكه والی منصوب وظیفه دارد مشورت كند، مسئله ی دیگر این است كه نفس انتصاب والی یا خلیفه آیا باید به مشورت مردم باشد یا نه؟

---