حال در روابط، احتیاج به یك ضابطه هایی داریم؛ آن ضابطه ها تعیین كننده ی این است كه در چه حدودی روابط یك مسلمان با یك غیر مسلمان هیچ تفاوتی نسبت به روابط یك مسلمان با مسلمان دیگر ندارد. خیلی واضح است، تا حدودی كه تأثیر مثبت یا منفی در مورد دین اسلام ندارد. مثلاً آیا برای من جایز است یا برای جامعه ی اسلامی صحیح است كه با فلان كشور مسیحی یا یهودی یا فلان كشوری كه مرام اصالت ماده را قائل است روابط برقرار كند، خرید و فروش كند؟ جواب این است كه بستگی دارد به مصالح دنیای اسلام. اگر فلان كشور مسیحی مرام سازش با كشور اسلامی دارد و در حال جنگ با جامعه ی اسلامی نیست و بین دو كشور اسلامی و مسیحی احترام متقابل برقرار است روابط ایجاد كردن مانعی ندارد، تا آنجا كه كوچكترین خطری برای اسلام و جامعه ی اسلامی نداشته باشد. سؤال دیگر: روابط فرد مسلمان با فرد غیر مسلمان چطور؟ یك غیر مسلمانی گرسنه است، آیا حق داریم شكمش را سیر كنیم؟ بله، نه تنها حق داریم، این كارمان ثواب هم دارد. ولی یك وقت می خواهید كارد به دست غیرمسلمان بدهید كه سینه ی مسلمانان را بدرد. البته این كار جایز نیست و كاری است خطا و هیچ مسلمانی حق چنین كاری و چنین روابطی را با غیر مسلمان ندارد. یك وقت می خواهید به اسرائیل آذوقه بدهید تا سیر شود و به جنگ جامعه های اسلامی بشتابد؛ این كاری است نكوهیده و زشت. ولی ممكن است یك نفر یهودی در محله ی مسلمان نشین زندگی كند و گرسنه باشد و از جانب او خطری برای فرد مسلمان و جامعه ی مسلمین نیست؛ در این صورت می توانید او را سیر كنید و باید او را سیر كنید و كار پسندیده ای است و ثواب هم دارد. قرآن می گوید: لایَنْهیكُمُ اللّهُ عَنِ الَّذینَ لَمْ یُقاتِلوكُمْ فِی الدِّینِ وَ لَمْ یُخْرِجوكُمْ مِنْ دِیارِكُمْ اَنْ تَبَرّوهُمْ. . . [1] یعنی خدا نهی نمی كند درباره ی كافرانی كه با شما در حال جنگ نیستند و دخیل در آواره كردن شما نبودند كه به آنها نیكی كنید. اِنَّما یَنْهیكُمُ اللّهُ عَنِ الَّذینَ قاتَلوكُمْ فِی الدِّینِ وَ اَخْرَجوكُمْ مِنْ دِیارِكُمْ وَ ظاهَروا عَلی اِخْراجِكُمْ اَنْ تَوَلَّوْهُمْ وَ مَنْ یَتَوَلَّهُمْ فَاُولئِكَ هُمُ الظّالِمونَ [2]. خدا می گوید درباره ی آن مردمی كه با شما در حال جنگ هستند نیكی نكنید زیرا نیكی كردن به آنها یعنی بدی كردن به مسلمین. فرض كنید دو نفر كُشتی می گیرند، مسلّماً اگر یكی را تقویت كنید، علیه دیگری تمام می شود.

---