یا أَیُّهَا اَلَّذِینَ آمَنُوا اُذْكُرُوا اَللّهَ ذِكْراً كَثِیراً. `وَ سَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَ أَصِیلاً [1]. ما در تعبیرات اسلامی خودمان گاهی چیزهایی می بینیم كه برای بعضی از افراد در موضوع عبادت سؤالاتی به وجود می آورد. مثلاً در مورد نماز به ما می گویند كه پیغمبر اكرم فرمود و یا ائمّه ی اطهار فرمودند (چون هم در كلمات رسول اكرم هست و هم در كلمات ائمّه) : اَلصَّلوةُ عَمودُ الدّین [2]نماز عمود خیمه ی دین است. یعنی اگر دین را به منزله ی یك خیمه ی برپاشده ای بدانیم كه هم چادر دارد و هم طناب و هم حلقه و هم میخی كه به زمین كوبیده اند و هم عمودی كه آن خیمه را برپا نگاه داشته است، نماز به منزله ی عمود این خیمه ی برپاشده است. و مخصوصاً در حدیث نبوی كه رسول اكرم بیان فرموده است، همین مطلب به همین شكل كه برای شما عرض كردم توضیح داده شده است. درباره ی نماز وارد شده است: اِنْ قُبِلَتْ قُبِلَ ما سِواها وَ اِنْ رُدَّتْ رُدَّ ماسِواها [3]یعنی شرط قبولی و پذیرش سایر اعمال انسان قبولی نماز است، به این معنی كه اگر انسان كارهای خیری انجام بدهد و نماز نخواند و یا نماز بخواند اما نماز نادرست و غیرمقبولی كه رد بشود، سایر كارهای خیر او هم رد می شود.

شرط قبولی سایر كارهای خیر انسان، قبول شدن نماز اوست. در حدیث دیگر است كه: اَلصَّلوةُ قُرْبانُ كُلِّ تَقِیٍّ [4]نماز مایه ی تقرّب هر انسان پرهیزكار است. باز در حدیث دیگر است كه شیطان همیشه از مؤمن ناراحت و گریزان است مادامی كه مراقب و محافظ نمازش هست؛ و امثال اینها كه ما در اخبار و احادیثْ زیاد داریم و حتی از خود قرآن مجید می توان این مطلب را یعنی اهمیت فوق العاده ی نماز را استنباط كرد.

سؤالی كه در این زمینه به وجود می آید این است كه گاهی از بعضی افراد شنیده می شود كه اینهمه احادیثی كه درباره ی اهمیت نماز هست لااقل باید برخی از اینها ساختگی باشد، درست نباشد، احادیث صحیح و معتبر نباشد، كلام پیغمبر و ائمّه نباشد؛ شاید اینها را در دوره هایی كه زهّاد و عبّاد زیاد شدند یعنی بازار زهد و عبادت داغ شد، ساخته اند و مخصوصاً در قرنهای دوم و سوم هجری كه افرادی پیدا شدند زاهد مسلك و خیلی افراطی در عبادت كه كارشان كم و بیش به رهبانیت كشیده شده بود.

---

[1] احزاب/41 و 42.

[2] وسائل ، ج /3ص 23، ح 13.

[3] . همان، ص 22، ح 10.

[4] نهج البلاغه ، حكمت 131.