ایمان و اعتقاد به خدای یگانه بلندترین و لطیف ترین اندیشه ای است كه در مغز و فكر بشر راه یافته است. ایمان و اعتقاد به خدا دل را روشن و امیدوار و خوشبین می كند و به آدمی نیرو می بخشد و قدرت مقاومت وی را مضاعف می سازد. آن كس كه به خدای یگانه حكیم رحیم ایمان و اعتقاد دارد دستگاه عظیم جهان را دارای رأفت و رحمت و حكمت و آگاهی، و نقطه مركزی جهان را رئوف و رحیم و حكیم و آگاه می داند و معتقد است كه خداوند عمل نیك را ضایع نمی سازد و حامی كسانی است كه به حق عمل می كنند و در راه حق گام برمی دارند. به این جهت همواره با دلی روشن و امیدوار و با اعتماد و اتكاء به خدا در راههای خیر و صلاح حركت می كند. اما آن كس كه از این ایمان و اعتقاد بی بهره است، جهان را دستگاهی بی رحم و بی توجه و دارای قساوت پیش خود تجسم می سازد، در سختیها و شداید امید خود را می بازد و فرضا بخواهد در راه صلاح و اصلاح اجتماع گام بردارد چنین نیرویی را حامی و پشتیبان خویش نمی داند. این مطلب از هزاران سال پیش تا امروز برای حكیمان و دانشمندان قطعی و مسلّم شده كه همیشه چنین نیست كه اگر چیزی مطبوع و لذت بخش بود موافق با مصلحت هم هست، زیرا گاهی چیزی مطبوع و موافق میل است اما موافق مصلحتنیست و گاهی چیزی موافق مصلحت هست و عقل بشر آن را تصدیق می كند ولی بر خلاف میل و رغبت نفسانی بشر است؛ یعنی مقتضای طبع با مقتضای عقل مخالف است. غالبا چیزهایی كه اخلاق نیك و روش عالی انسانی به شمار می رود از این قبیل است، یعنی مقتضای عقل هست ولی مقتضای طبع نیست. و از طرفی طبع انسان- كه از او به نفس امّاره تعبیر می شود- بسیار نیرومند است و كمتر كسی پیدا می شود كه آنقدر نیرومند باشد كه بتواند بر طبیعت خود فائق گردد و بتواند اخلاق عالی و روشهای انسانی را رعایت نماید. بهترین چیزی كه از این نظر به كمك عقل می شتابد و تسلط عقل را بر طبع مستقر می نماید همانا ایمان به خداست. ایمان است كه طبع آدمی را رام و مطیع عقل می سازد، دل او را نرم و متواضع می كند. تقوا و عفت واقعی به آن حد كه حتی در نهانخانه ها و بلكه در فكر و اندیشه نیز محفوظ بماند، همانهاست كه در اثر ایمان به خدا پیدا می شود. عدالتها و رعایت حقوق ضعفا در كمال بی نظری و بی طمعی نیز نتیجه ایمان و اعتقاد به خداست.

نیكوكاریها و گذشتها و مقدّم داشتن دیگران بر خود نیز یكی از آثار ایمان و اعتقاد به خداست. شجاعتها و فداكاریهای بی نظیر و قیامهای حیرت انگیز در برابر جبارها و فرعونها یكی دیگر از آثار ایمان و اعتقاد به خداوند است. شگفت انگیزترین داستانها در موضوع تقوا و عفتهای نهانی و در موضوع عدالت و حفظ حقوق و موضوع نیكوكاریها و گذشتها و در موضوع شجاعتها و فداكاریهای حیرت انگیز همانهاست كه در میان اهل ایمان رخ داده و می دهد. هیچ چیزی جای دین و ایمان را نمی گیرد، نه زور و نه پول و نه علم و نه صنعت و نه چیز دیگر، همان طوری كه دین و ایمان نیز نیامده است كه جای اینها را بگیرد.

به هر اندازه علم و صنعت و ثروت و قدرت زیادتر شود و تمدن توسعه پیدا كند، احتیاج بشر به ایمان و عقیده دینی مضاعف می گردد و ناچار است بیشتر دست خود را به طرف این امر مقدس دراز كند.