حتماً تعجب خواهید كرد اگر بشنوید عقیده ی رایج روانشناسان و فیلسوفان اجتماعی غرب بر این است كه مرد چندهمسری آفریده شده، تك همسری بر خلاف طبیعت اوست.

ویل دورانت در لذات فلسفه صفحه ی 91 پس از آن كه شرحی در باره ی آشفتگیهای اخلاقی امروز از نظر امور جنسی می دهد، می گوید:

«بی شك بسیاری از آن، نتیجه ی علاقه ی «اصلاح ناپذیری» است كه به تنوع داریم و طبیعت به یك زن بسنده نمی كند. » .

هم او می گوید:

«مرد ذاتاً طبیعت چندهمسری دارد و فقط نیرومندترین قیود اخلاقی، میزان مناسبی از فقر و كار سخت و نظارت دائمی زوجه می تواند تك همسری را به او تحمیل كند. » در شماره ی 112 مجله ی زن روز تحت عنوان «آیا مرد طبیعتاً خیانتكار است؟ » نوشته است:

«پروفسور اشمید آلمانی گفته است: . . . در طول تاریخ، مرد همیشه خیانتكار بوده و زن دنباله رو خیانت. حتی در قرون وسطی نیز برابر شواهد موجود 90 درصد از جوانان به دفعات رفیقه عوض می كردند و 50 درصد از مردان زندار به همسرانشان خیانت می ورزیدند. رابرت كینزی، محقق معروف امریكایی در گزارشش- كه به كینزی راپورت مشهور شده- نوشته است: مردان و زنان امریكایی در بی وفایی و خیانت دست سایر ملل دنیا را از پشت بسته اند. . . كینزی در قسمت دیگر گزارشش آورده است: «زن برخلاف مرد از تنوع جویی در عشق و لذت بیزار است. به همین دلیل بعضی اوقات از رفتار مرد سر در نمی آورد. ولی مرد تنوع جویی را نوعی ماجراجویی تلقی می كند، آسان از راه بدر می رود و به نظر او آنچه مهم است لذت جسمی است نه لذت عاطفی و روحی. تظاهر به تماس عاطفی و روحی در مرد فقط تا وقتی است كه فرصتی برای درك لذت جسمی پیش نیامده است. روزی پزشك مشهوری به من گفت: «پولیگام» بودن مرد (تنوع دوستی و تعددخواهی) و «منو گام» بودن زن (انحصارخواهی و یكه شناسی) یك امر بدیهی است، زیرا در مرد میلیونها سلول «اسپرم» تولید می شود در حالی كه زن در دوران آمادگی جز یك تخم از تخمدان تولید نمی كند. صرف نظر از فرضیه ی كینزی، بد نیست از خودمان بپرسیم:

آیا وفادار بودن برای مرد مشكل است؟ .

هانری دومنترلان فرانسوی در پاسخ این سؤال نوشته است: وفادار بودن برای مرد مشكل نیست بلكه غیرممكن است. یك زن برای یك مرد آفریده شده است و یك مرد برای زندگی و همه ی زنها. مرد اگر به تاریكی می پرد و به زنش خیانت می كند تقصیر خودش نیست، تقصیر خلقت و طبیعت است كه همه ی عوامل خیانت را در او به وجود آورده است. » .

در شماره ی 120 همین مجله تحت عنوان «عشق و ازدواج به سبك فرانسوی» چنین می نویسد: «زن و شوهر فرانسوی مسأله ی بی وفایی را بین خودشان حل كرده و برای آن قاعده و قانون و حد و حدودی قائل شده اند. اگر مرد از مرز این قاعده و قانون تجاوز نكند پرش به تاریكی اش بی اهمیت است. آیا اصولاً یك مرد بعد از دو سال زندگی زناشویی می تواند وفادار بماند؟ به طور یقین نه، زیرا این خلاف طبیعتش است. اما در مورد زنان تا اندازه ای تفاوت می كند و خوشبختانه آنها به این تفاوت واقفند. در فرانسه اگر شوهری مرتكب خیانت شود زنش احساس نارضایی نمی كند یا عصبانی نمی شود، زیرا به خودش دلداری می دهد: او فقط جسمش را با خودش نزد دیگری برده نه روح و احساساتش را، روح و احساساتش مال من است. » .

در چند سال پیش نظریه ی یك پروفسور زیست شناس به نام دكتر راسل لی در همین زمینه در روزنامه ی كیهان منتشر شد و مدتی مورد بحث و گفتگوی نویسندگان ایرانی بود. به عقیده ی دكتر راسل لی قناعت مرد به یك زن خیانت به نسل است، نه از نظر كمیت بلكه از نظر كیفیت؛ زیرا بسنده كردن مرد به یك زن نسل او را ضعیف می كند. نسل در چندهمسری قوی و نیرومند می گردد.

به عقیده ی ما این توصیف از طبیعت مرد به هیچ وجه صحیح نیست. الهام بخش این مفكران در این عقیده اوضاع خاص محیط اجتماعی آنها بوده نه طبیعت واقعی مرد.

البته ما مدعی نیستیم كه زن و مرد از لحاظ زیست شناسی و روانشناسی وضع مشابهی دارند. برعكس، معتقدیم زیست شناسی و روانشناسی مرد و زن متفاوت است و خلقت از این تفاوت هدف داشته است، و به همین جهت نباید تساوی حقوق انسانی زن و مرد را بهانه برای تشابه و یكنواختی حقوق آنها قرار داد. از نظر روحیه ی تك همسری نیز قطعاً زن و مرد روحیه های متفاوتی دارند. زن طبعاً تك شوهر است؛ چندشوهری بر ضد روحیه ی اوست. نوع تمنیات زن از شوهر با چندشوهری سازگار نیست. اما مرد طبعاً تك همسر نیست، به این معنی كه چندزنی برضد روحیه ی او نیست. چندزنی با نوع تمنیاتی كه مرد از وجود زن دارد ناسازگار نیست.

اما ما با آن عقیده كه روحیه ی مرد با تك همسری ناسازگار است مخالفیم. ما منكر این نظر هستیم كه می گوید علاقه ی مرد به تنوع «اصلاح ناپذیر» است. ما با این عقیده مخالفیم كه وفاداری برای مرد غیرممكن است و یك زن برای یك مرد آفریده شده و یك مرد برای همه ی زنها. به عقیده ی ما عوامل خیانت را محیطهای اجتماعی در مرد به وجود می آورد نه خلقت و طبیعت. مسؤول خیانت مرد خلقت نیست، محیط اجتماعی است. عوامل خیانت را محیطی به وجود می آورد كه از یك طرف زن را تشویق می كند تمام فنون اغوا و انحراف را برای مرد بیگانه به كار ببرد، هزارویك نیرنگ برای از راه بیرون رفتن او بسازد؛ و از طرف دیگر به بهانه ی اینكه یگانه صورت قانونی ازدواج تك همسری است، صدها هزار بلكه میلیونها زن آماده و نیازمند به ازدواج را از حق زناشویی محروم می كند و آنها را برای اغوای مرد روانه ی اجتماع می سازد.

در مشرق اسلامی پیش از آن كه آداب و رسوم غربی رایج گردد 90 درصد مردان، تك همسر واقعی بودند؛ نه بیش از یك زن شرعی داشتند و نه با رفیقه و معشوقه سرگرم بودند. زوجیت اختصاصی به مفهوم واقعی كلمه بر اكثریت قریب به اتفاق خانواده های اسلامی حكمفرما بود.