قانون «جذب و دفع» یك قانون عمومی است كه بر سرتاسر نظام آفرینش حكومت می كند. از نظر جوامع علمی امروز بشر مسلّم است كه هیچ ذره ای از ذرات جهان هستی از دایره ی حكومت جاذبه ی عمومی خارج نبوده و همه محكوم آنند. از بزرگترین اجسام و اجرام عالم تا كوچكترین ذرات آن دارای این نیروی مرموز به نام نیروی جاذبه هستند و هم به نحوی تحت تأثیر آن می باشند.

بشر دورانهای باستان به جاذبه ی عمومی جهان پی نبرده بود ولیكن به وجود جاذبه در برخی اجسام پی برده بود و بعضی از اشیاء را سمبل آن می دانست، چون مغناطیس و كهربا. تازه، ارتباط جاذبی آنها را نسبت به همه چیز نمی دانست بلكه به یك ارتباط خاصی رسیده بود: ارتباط مغناطیس و آهن، كهربا و كاه.

از اینها كه بگذریم، نیروی جاذبه را در مورد سایر جمادات نمی گفتند و فقطدرباره ی زمین كه چرا در وسط افلاك وقوف كرده است سخنی داشتند. معتقد بودند كه زمین در وسط آسمان معلّق است و جاذبه از هر طرف آن را می كشد و چون این كشش از همه ی جوانب است قهراً در وسط ایستاده و به هیچ طرف متمایل نمی گردد.

بعضی معتقد بودند كه آسمان، زمین را جذب نمی كند بلكه آن را دفع می كند، و چون نیروی وارد بر زمین از همه ی جوانب متساوی است در نتیجه زمین در نقطه ی خاصی قرار گرفته و تغییر مكان نمی دهد.

در نباتات و حیوانات نیز همه قائل به قوه ی جاذبه و دافعه بوده اند، به این معنی كه آنها را دارای سه قوه ی اصلی: غاذیه، نامیه و مولّده می دانستند و برای قوه ی غاذیه چند قوه ی فرعی قائل بودند: جاذبه، دافعه، هاضمه و ماسكه. و می گفتند در معده نیروی جذبی است كه غذا را به سوی خود می كشد و احیاناً هم، آنجا كه غذا را مناسب نیابد دفع می كند [1]و همچنین می گفتند در كبد نیروی جذبی است كه آب را به سوی خود جذب می كند.

---