یكی از مسائلی كه از سیره ی رسول اللّه صلی الله علیه و آله باید آموخت كیفیت استخدام وسیله
است. انسان اولاً باید در اهداف خودش یعنی در هدفها مسلمان باشد یعنی هدفش
مقدس و عالی و الهی باشد، و ثانیاً باید در استخدام وسیله برای همان هدفها هم
واقعاً مسلمان باشد. بعضی از مردم از نظر هدف مسلمان نیستند، یعنی در زندگی
هدفی جز خورد و خوراك و پوشاك و لذت گرایی ندارند؛ تنها هدفی كه درباره ی آن
فكر می كنند این است كه چگونه زندگی كنند كه بیشتر تن آسانی كرده باشند. در
حقیقت هدفهای اینها از حد هدف یك حیوان تجاوز نمی كند. نه تنها مسلمان به
اینها نمی شود گفت، انسان هم به اینها نمی شود گفت. یك انسان از آن جهت كه
انسان است باید ایده ای بالاتر از حدود شهوات حیوانی داشته باشد، و اگر انسان
واقعاً مسلمان باشد تمام هدفها در یك كلمه خلاصه می شود و آن خداست و رضای
حق.
در مرحله ی بعد انسان برای هدفهای پاك و مقدس و عالی خودش ناچار از
وسائلی باید استفاده كند. مسأله ای كه مطرح است این است كه آیا همین كافی است
كه هدف، انسانی باشد و بالاتر اینكه هدف الهی باشد؟ اگر هدف الهی بود دیگر
وسیله فرق نمی كند و از هر وسیله ای برای آن هدف مقدس می توان استفاده كرد؟
فرض این است كه هدف ما هدف مقدسی است. آیا برای هدف مقدس از هر وسیله
مجموعه آثار شهید مطهری . ج16، ص: 97
ولو وسائل نامقدس و پلید می توان استفاده كرد؟ یا نه، برای هدف مقدس از وسیله ی
مقدس باید استفاده كرد نه از وسیله ی نامقدس و پلید. حال مثالهایی ذكر می كنیم تا
مطلب روشن بشود.