گرایش به جنبه های قومی و ملی در زبانهای اروپایی «ناسیونالیسم» خوانده می شود كه برخی از دانشمندان فارسی زبان آن را «ملت پرستی» ترجمه كرده اند.

ناسیونالیسم مطابق بیان گذشته، بر عواطف و احساسات قومی و ملی متكی است نه بر عقل و منطق. ناسیونالیسم را نباید به طور كلی محكوم كرد. ناسیونالیسم اگر تنها جنبه ی مثبت داشته باشد، یعنی موجب همبستگی بیشتر و روابط حسنه ی بیشتر و احسان و خدمت بیشتر به كسانی كه با آنها زندگی مشترك داریم بشود، ضد عقل و منطق نیست و از نظر اسلام مذموم نمی باشد، بلكه اسلام برای كسانی كه طبعاً حقوق بیشتری دارند از قبیل همسایگان و خویشاوندان، حقوق قانونی زیادتری قائل است.

ناسیونالیسم آنگاه عقلاً محكوم است كه جنبه ی منفی به خود می گیرد؛ یعنی افراد را تحت عنوان ملیتهای مختلف از یكدیگر جدا می كند و روابط خصمانه ای میان آنها به وجود می آورد و حقوق واقعی دیگران را نادیده می گیرد.

نقطه ی مقابل ناسیونالیسم، «انترناسیونالیسم» است كه قضایا را با مقیاس جهانی می نگرد و احساسات ناسیونالیستی را محكوم می كند. ولی همچنانكه گفتیم اسلام همه ی احساسات ناسیونالیستی را محكوم نمی كند، احساسات منفی ناسیونالیستی را محكوم می كند نه احساسات مثبت را.