دنیا، دنیای مكتب و ایدئولوژی است. مكتب و ایدئولوژی بر پایه ی جهان بینی است و جهان بینی بر پایه ی شناخت. از اینجا انسان به اهمیت مسئله ی شناخت پی می برد. آنكه ایدئولوژی اش مثلاً بر اساس جهان بینی مادی است، جهان بینی مادی اش بر اساس نظریه ی خاصی در باب شناخت است. آن دیگری ایدئولوژی دیگری دارد بر اساس جهان بینی دیگری و آن جهان بینی بر اساس نظریه ای است كه در باب شناخت دارد. این است كه ما قبل از بحث درباره ی ایدئولوژیها، مكتبها و جهان بینی ها باید تكلیف مسئله ی شناخت را روشن كنیم.

عرض كردم به آن اندازه كه امروز این مسئله اهمیت پیدا كرده است، در جهان دیروز به اهمیت این مسئله پی نبرده بودند. ولی مسئله ی شناخت یك مسئله ی بسیار قدیمی است و بیش از دو هزار سال از عمر آن می گذرد. در فلسفه و حكمت اسلامی، ما بابی تحت عنوان «نظریة المعرفة» یعنی «نظریه ی شناخت» نداریم ولی اغلب مسائلی كه در باب شناخت مطرح است به طور متفرقه در مسائل مربوط به علم و ادراك و عقل و معقول، مسائل مربوط به وجود ذهنی و مسائل مربوط به نفس و كیفیّات نفسانی [مطرح شده است. ] بنابراین از قدیم به اهمیت این مسئله كم و بیش پی برده بودند، ولی امروز فلسفه های دنیای جدید بیشتر و بیشتر در اطراف نظریه ی شناخت دور می زند.

ما نمی خواهیم همه ی مسائل مربوط به شناخت را مطرح كنیم، ضرورت هم ندارد، لااقل مسائل مهمش را طرح می كنیم برای اینكه سخنمان نظمی داشته باشد.