حرف ملاصدرا این است كه ما دو نوع حمل داریم، یعنی دو نوع عملكرد ذهن
داریم و در باب قضایا دو نوع اعتبار ذهن داریم كه تا حالا این دو نوع اعتبار ذهن
مجموعه آثار شهید مطهری . ج9، ص: 291
درست شناخته نشده و از یكدیگر تفكیك نشده است و این منشأ اشتباهات
در خیلی جاها شده است كه یكی از آن جاها در باب وجود ذهنی است. این دو نوع
حمل عبارت است از حمل اولی ذاتی و حمل شایع صناعی.
من خیلی این مطلب را دنبال كردم كه ببینم آیا این حرف كه ما دو جور حمل
داریم، حمل اولی ذاتی و حمل شایع صناعی، در كلمات دیگران هم هست یا نیست
و در كلمات دیگران پیدا نكردم. ملاصدرا هم تصریح نمی كند كه این حرف من است
ولی ظاهرا از حرفهایی كه در تعلیقه ی حكمة الاشراق گفته است (كه حالا من درست
یادم نیست) می شود استنباط كرد كه واقعا غیر از او كس دیگری نگفته است.
به هر حال این حرف در كلام كس دیگری تا حالا دیده نشده است. اگر هم در كلمات
دیگران بوده (كه معمولا سیر علمی به همین نحو است كه یك حرفهایی در گوشه و
كنار گفته شده و بعد یك نفر پیدا می شود و از آن حرفها استفاده می كند و یك تحولی
ایجاد می كند) حرف ملاصدرا به اصطلاح مرحله ی جهش و مرحله ی به فعلیت رسیدن
این بحث بوده است.
مجموعه آثار شهید مطهری . ج9، ص: 292