مقدمه ی پنجم این است كه مقولات متباین بالذات اند؛ یك شی ء در آن واحد
نمی تواند در تحت دو مقوله در بیاید.
پس ما این پنج مقدمه را قبلا پذیرفته ایم كه:
1. چیزی در ذهن وجود پیدا می كند.
2. آنچه در ذهن وجود پیدا می كند یك چیز است نه دو چیز.
3. آنچه در ذهن وجود پیدا می كند عین ماهیت اشیاء است.
4. آنچه در ذهن وجود پیدا می كند داخل در مقوله ی كیف است.
5. مقولات متباین بالذات اند.
گروههایی كه دچار این اشكال شده اند كه «فجوهر مع عرض كیف اجتمع- أم كیف
تحت الكیف كل قد وقع» هر گروهی یكی از این مقدمات را انكار كرده اند.