یك سلسله مسائل است كه قدمت دارد ولی خالی از نوعی ابهام نبوده است. این مسائل تدریجاً تشخص یافته و از ابهام خارج شده است و در حقیقت هر چند نام و عنوان همان است كه بوده است ولی محتوا تغییر كرده و دگرگون شده است. صورت تغییر یافته ی مسأله در فلسفه ی اسلامی طوری است كه به فرض به طرح كننده ی اولی و اصلی مسأله عرضه شود، مصداق «گر تو ببینی نشناسیش باز» است. به عقیده ی ما «مُثُل افلاطونی» از این قبیل است. افلاطون نظریه ی خاصی دارد كه به نام «مثل افلاطونی» معروف است. ارسطو منكر آن است و در دوره ی اسلامی بوعلی سینا سخت بدان می تازد و برعكس، شیخ اشراق آن را تأیید و اثبات می نماید. میرداماد با اینكه مشّائی مسلك است طرفدار آن است و صدرالمتألهین سخت از آن دفاع می كند و بوعلی را مورد حمله قرار می دهد.

ولی اگر به كتبی كه مستقیماً نظریه ی افلاطون را نقل كرده اند مراجعه كنیم، می بینیم كه آنچه فلاسفه ی اسلامی به نام «مُثُل» آن را اثبات می كنند با آنچه مورد نظر افلاطون بوده است، با همه ی قرابتها و شباهتها، تفاوت زیاد دارد و حتی آنچه مثلاً شیخ اشراق طرفدار آن است با آنچه میرداماد به این نام می خواند متفاوت است.