حالا كه درباره ی یك فرد چنین است، درباره ی جامعه ی بشریّت چطور؟ آیا ممكن است كه گاهی عنایت غیبی به كمك جامعه ی بشریّت برخیزد و آن را نجات دهد؟ اتّفاقاً همیشه یا غالباً نوابغی كه پیدا شده اند، پیامبران عظیم الشأنی مانند ابراهیم و موسی و عیسی و محمّد (صلوات اللّه علیه و علیهم) كه ظهور كرده اند، در شرایطی بوده كه جامعه ی بشریّت سخت نیازمند به وجود آنها بوده است؛ آنها مانند یك دست غیبی از آستین بیرون آمده اند و بشریّت را نجات داده اند؛ مانند بارانی بوده اند كه در بیابانی بر تشنه ای ببارد؛ مصداق قول خدا بوده اند: وَ نُرِیدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَی اَلَّذِینَ اُسْتُضْعِفُوا فِی اَلْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ اَلْوارِثِینَ [1]؛ خداوند به واسطه ی وجود آنها بر بیچارگان و مظلومان منّت نهاد و آنها را برای نجات این خوارشمرده شدگان مبعوث فرمود.

علی (علیه السّلام) عصر و زمینه ی بعثت رسول اكرم را اینطور توصیف می فرماید:

پیامبران معمولاً در مواقعی ظهور كرده اند كه بشریّت و لا اقل محیط اجتماعی ظهور آنها در یك پرتگاه خطرناكی قرار داشته و آنها سبب نجات و اصلاح اجتماع خود شده اند. قرآن كریم خطاب به مردم عصر رسول اكرم چنین می فرماید:

می گویند: «عند انتهاء الشّدّة تكون الفرج» شدّت كه به نهایت رسد فرج طلوع می كند. اگر گفته اند «پایان شب سیه سفیدی است» و امثال اینها، همه حكایت می كند از نوعی تجارب كه بشر در گردش عالم داشته است و همه حكایت می كند از اینكه گردش عالم بر خلاف نظر مادّی مذهبان، گزاف و بیهوده نیست.

---