در قرآن چند آیه هست که مورد استدلال شیعه در باب امامت است.یکی از آن آیات آیه: «انما ولیکم الله » است(اتفاقا در همه اینها روایات اهل تسنن هم وجود دارد که مفاد شیعه را تاییدمی کند).ما آیه ای در قرآن داریم به این صورت: «انما ولیکم الله و رسوله و الذین امنوا الذین یقیمون الصلوة و یؤتون الزکوة و هم راکعون » (1). «انما» یعنی منحصرا(چون اداة حصر است).معنی اصلی «ولی » سرپرست است.ولایت یعنی تسلط و سرپرستی: سرپرست شما فقط و فقط خداست و پیغمبر خدا و مؤمنینی که نماز را بپا می دارند و در حال رکوع زکات می دهند.ما در دستورات اسلام نداریم که انسان در حال رکوع زکات بدهد که بگوییم این یک قانون کلی است و شامل همه افرادمی شود.این، اشاره است به واقعه ای که در خارج یک بار وقوع پیدا کرده است و شیعه و سنی به اتفاق آن را روایت کرده اند و آن این است که علی(ع)در حال رکوع
.............................................................. 1.مائده/55.
صفحه : 853
بود، سائلی پیدا شد و سؤالی کرد، حضرت اشاره کرد به انگشت خود، او آمد انگشتر را از انگشت علی(ع)بیرون آورد و رفت، یعنی علی(ع)صبر نکرد نمازش تمام شود و بعد به او انفاق کند، آنقدر عنایت داشت به اینکه آن فقیر را زودتر جواب بگوید که در همان حال رکوع با اشاره به او فهماند که این انگشتر را درآور، برو بفروش و پولش را خرج خودت کن.در این مطلب هیچ اختلافی نیست و مورد اتفاق شیعه و سنی است که علی(ع)چنین کاری کرده است و نیز مورد اتفاق شیعه و سنی است که این آیه در شان علی(ع)نازل شده، با توجه به اینکه انفاق کردن در حال رکوع جزء دستورات اسلام نیست(نه از واجبات اسلام است و نه از مستحبات آن)که بگوییم ممکن است عده ای از مردم به این قانون عمل کرده باشند.پس «کسانی که چنین می کنند» اشاره و کنایه است، همان طور که در خود قرآن گاهی می گوید: «یقولون » می گویند، و حال آنکه یک فرد آن سخن را گفته.در اینجا «کسانی که چنین می کنند» یعنی آن فردی که چنین کرده.بنابراین، به حکم این آیه علی(ع)تعیین شده است به ولایت برای مردم.
این، آیه ای است که مورد استدلال شیعه است.البته این آیه خیلی بیش از این بحث دارد[که در جلسات آینده درباره اش سخن خواهیم گفت].
آیات دیگر آیاتی است که درباره جریان غدیر است.خود قضیه غدیر جزء سنت است و ما بعد بایدبحثش را بکنیم، ولی از آیاتی که در این مورد در سوره مائده وارد شده یکی این آیه است:«یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک و ان لم تفعل فما بلغت رسالته » (1) اینجا لحن، خیلی شدید است)ای پیامبر!آنچه راکه بر تو نازل شد، تبلیغ کن و اگر تبلیغ نکنی رسالت الهی را تبلیغ نکرده ای.مفاد این آیه آنچنان شدید است که مفاد حدیث «من مات و لم یعرف امام زمانه مات میتة جاهلیة » .اجمالا خود آیه نشان می دهد که موضوع آنچنان مهم است که اگر پیغمبر تبلیغ نکند، اصلا رسالتش را ابلاغ نکرده است.
سوره مائده به اتفاق شیعه و سنی آخرین سوره ای است که بر پیغمبر نازل شده و این آیات جزء آخرین آیاتی است که بر پیغمبر نازل شده، یعنی در وقتی نازل شده که پیغمبر(ص)تمام دستورات دیگر را در مدت سیزده سال مکه و ده سال مدینه گفته بوده واین، جزء آخرین دستورات بوده است.شیعه سؤال می کند این دستوری که جزء
.............................................................. 1.مائده/67.
صفحه : 854
آخرین دستورهاست و آنقدر مهم است که اگر پیغمبر آن را ابلاغ نکند همه گذشته ها کان لم یکن است، چیست؟یعنی شما نمی توانید موضوعی نشان بدهید که مربوط باشدبه سالهای آخر عمر پیغمبر و اهمیتش در آن درجه باشد که اگر ابلاغ نشود هیچ چیز ابلاغ نشده است.ولی ما می گوییم آن موضوع،مساله امامت است که اگر نباشد، همه چیز کان لم یکن است، یعنی شیرازه اسلام از هم می پاشد.بعلاوه، شیعه از کلمات و روایات خود اهل تسنن دلیل می آورد که این آیه در غدیر خم نازل شده است.
در همان سوره مائده، آیه «الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی و رضیت لکم الاسلام دینا» (1) امروز دین را به حد کمال رساندم و نعمت را به حد آخر تمام کردم،امروز است که دیگر اسلام را برای شما به عنوان یک دین پسندیدم)نشان می دهد که در آن روز جریانی رخ داده که آنقدربا اهمیت است که آن را مکمل دین و متمم نعمت خدا بر بشر شمرده است و با بودن آن، اسلام اسلام است و خدا این اسلام را همان می بیند که می خواسته و با نبودن آن، اسلام اسلام نیست.شیعه به لحن این آیه - که تا این درجه برای این موضوع اهمیت قائل است - استدلال می کند و می گوید آن موضوعی که بتواند نامش مکمل دین و متمم نعمت و آن چیزی باشد که با نبودنش اسلام اسلام نیست، چه بوده است؟می گوید ما می توانیم موضوعی را نشان بدهیم که در آن درجه از اهمیت باشد ولی شما نمی توانید.بعلاوه، روایاتی هست که تایید می کند این آیه هم در همین موضوع وارد شده است.اینها، سه آیه ای بود که من به طور عصاره از استدلالهای شیعه برایتان عرض کردم.
.............................................................. 1.مائده/3.