آیة الله نایینی این كتاب را در بحران انقلاب مشروطه در سال 1327 ق . به زبان فارسی نوشت و از سوی آیة الله آخوند خراسانی و آیة الله شیخ عبدالله مازندرانی مورد تائید و تقریظ قرار گرفت .

میرزا در این كتاب حاكمیت اسلام ناب محمدی صلی الله علیه و آله و سلم را با دلیل و برهان قاطع اثبات كرده و پرده از چهره حكومتهای استبداد برداشته است او زندگی در زیر سلطه استبداد را مساوی با برده بودن می داند و در این باره چنین می نویسد:

"خداوند متعال در قرآن مجید و ائمه معصومین علیه السلام در مواقع عدیده ، زندگی همراه با پذیرش سلطه حكمرانان استبدادگر را نوعی بردگی و ضد آزادی می دانند."

ایشان از قائلین به ولایت مطلقه فقیه است كه در این كتاب تمام مناصب و شؤون اعتباری امام معصوم علیه السلام را برای فقیه جامع الشرایط ثابت می داند. بنابر نظریه او، بدون شك علما شرعا مسؤول دستگاه حكومتی هستند و جلوگیری از بی نظمی و بی عدالتی در جامعه از مسائل پر اهمیتی است كه از وظایف و مسوولیتهای آنهاست و در غیبت امام عصر (عج ) - همانند زمان ما - رهبری جامعه به عهده آنان می باشد.

آیة الله طالقانی - كه به همت او این كتاب با ارزش همراه با توضیح و شرح عبارات مشكل به چاپ رسید - در مقدمه كتاب فوق چنین می نویسد:

"دقت و توجه به این كتاب برای هر كس مفید است ، آنهایی كه خواهان دانستن نظر اسلام و شیعه درباره حكومت اند، در این كتاب نظر نهایی و عالی اسلامی - عموما و شیعه را بخصوص - با مدرك و ریشه خواهند یافت . برای علما و مجتهدین كتاب استدلالی و اجتهادی و برای عوام رساله تقلیدی راجع به وظایف اجتماعی است ."

شهید بزرگوار آیة الله مرتضی مطهری پیرامون این كتاب با ارزش ‍ می فرماید:

"انصاف این است كه تفسیر دقیق از توحید عملی، اجتماعی و سیاسی اسلام را هیچ كس به خوبی علامه برزگ و مجتهد سترگ مرحوم میرزا محمد حسین نایینی - قدس سره - توأم با استدلال ها و استشهادی های متقن از قرآن و نهج البلاغه، در كتاب ذی قیمت ((تنبیه الامه )) بیان نكرده است ... ولی افسوس كه جو عوام زده محیط ما، كاری كرد كه آن مرحوم پس ‍ از نشر آن كتاب، یكباره مهر سكوت بر لب زده، دم فرو بست ."