اشاره:

مقام معظم رهبری، حضرت آیت اللّه خامنه ای، در سفر اخیرشان به ارومیه در جمع زیادی از خواهران، با توجه به جایگاه زن در اسلام و وضعیتی كه اینك دارد، بویژه با توجه به برخی گزارشهای ناگوار، از وضعیت زنان در برخی از آن مناطق كه به معظم له ارائه شده بود سخنان مشروح و راهگشایی را ایراد فرمودند كه نظر به اهمیت آن و به انگیزه روشنگری بیشتر نسبت به شخصیت زن مسلمان و حقوق اجتماعی و خانوادگی او، متن كامل آن را در اینجا بازگو می كنیم.«پیام زن»

بسم اللّه الرحمن الرحیم

«والحمدللّه رب العالمین والصلاة والسلام علی سیدنا ابی القاسم محمد و علی آله الاطیبین الاطهرین المنتجبین الهداة المهدییین»

برای من، منظره بسیار جالب و زیبایی است كه مشاهده می كنم بانوان این استان، اجتماعی را با این عظمت تشكیل داده اند. شما قشرهای مختلف بانوان این استان، از شهرهای مختلف گرد آمده اید و این مجمع باشكوه را تشكیل داده اید. آنچه كه من امروز مناسب می دانم در این مجموعه بزرگ عرض بكنم، دو سه مطلب اساسی، در زمینه مسأله زنان است.

مطلب اول این است كه امروز، نه فقط در ایران ما، بلكه در سراسر جهان، معضل بزرگی وجود دارد و آن عبارت است از اینكه نسبت به حقوق و شخصیت بانوان در بعضی از بخشهای زندگی، كوتاهی و یا تعرّض انجام می گیرد، یعنی به زنان ظلم می شود. بعضی خیال می كنند كه این كوتاهی و تعرّض، مخصوص كشورهای شرقی یا كشورهای اسلامی است. این اشتباه است. ظلم به زنان در كشورهای غربی، با همه ادعاهایی كه نسبت به زنان دارند، اگر بیشتر از كشورهای اسلامی و شرقی نباشد، كمتر نیست. آمارهایی از آزار مردان در خانواده نسبت به زنان - چه شوهر، چه پدر و چه برادر - وجود دارد كه من این آمارها را دیده ام. این آمارها تكان دهنده است و انسان را دچار تعجب می كند. پس، این در همه جای دنیا معضلی است كه وجود دارد. باید این معضل حل بشود. البته در كشور ما، بعد از انقلاب، یعنی از مقدمات پیروزی انقلاب كه زنان در میدانهای عظیم مبارزه سیاسی حضور پیدا كردند و نقش خودشان را به اثبات رساندند، وضع تا حدود زیادی عوض شد. من، در جمع شما بانوان عزیز و خواهران و فرزندان خودم، عرض می كنم كه نقش اجتماعات زنان در پیروزی انقلاب، به احتمال زیاد، از اجتماعات مخصوص مردان بیشتر بود. یعنی حضور زنان در مبارزات عمومی و سیاسی، یك نقش چندگانه داشت. مرد، یك نفر بود، خودش در مبارزات یا در اجتماعات و یا در راهپیماییها می آمد شركت می كرد همین و بس. اما وقتی زن خانه، خود را در مبارزه سهیم می دانست و وارد میدان می شد، در واقع خانه را می آورد، در میدان مبارزه حاضر می كرد. خانه ای كه در آن مرد هست، زن هست، فرزندان هستند، همه را در میدان مبارزه حاضر می كرد.

در جنگ هم، اگر مادران و همسران شهدا، این صبر را نمی كردند، جنگ دچار مشكلات بسیار بزرگی می شد. نقش زنان، نقش بسیار برجسته ای بود. این نقش در جامعه، زنان ما را از یك آگاهی و رشد سیاسی برخوردار كرد. زن، وقتی از سواد و آگاهی سیاسی برخوردار باشد، كسی نمی تواند به آسانی به او زور بگوید و حق او را پایمال كند. این، چیزی بود كه در انقلاب پیش آمد.

خواهش می كنم دختران جوان و تحصیلكرده و بانوان آگاه و هوشمند، درست توجه كنند. زن را از سه دیدگاه می شود مورد ملاحظه قرار داد، تا بینش اسلامی نسبت به زن آشكار بشود.

دیدگاه اول، نقش زن به عنوان انسان در راه تكامل معنوی و نفسانی است. در این دیدگاه، زن و مرد با یكدیگر هیچ تفاوتی ندارند. زنان بزرگ و برجسته ای بودند، همچنان كه مردان بزرگ و برجسته ای هم بوده اند. در قرآن، وقتی خدای متعال می خواهد برای مؤمنین مثالی بزند، از زن مثال می زند: «ضرب اللّه مثلاً للذین آمنوا امرأة فرعون». زن فرعون، به عنوان عنصر مؤمن برجسته ای كه نظیر او، در میان انسانهای آن روز هم نبود، یا كمیاب بود.

دیدگاه دوم، در زمینه فعالیتهای اجتماعی، سیاسی، علمی و اقتصادی است. از نظر اسلام، میدان فعالیت و تلاش علمی، اقتصادی و سیاسی برای زنان، كاملاً باز است. اگر كسی به استناد بینش اسلامی، بخواهد زن را از كار علمی و تلاش اقتصادی، سیاسی و اجتماعی محروم كند، برخلاف حكم خدا حرفی زده است. فعالیتها، به قدری كه توان جسمی و نیازها و ضرورتهاشان اجازه می دهد، مانعی ندارد. هر چه می توانند تلاش اقتصادی، اجتماعی و سیاسی كنند. شرع مقدس، مانع نیست. البته زن از لحاظ جسمانی، چون ظریف تر از مرد است، لذا ضرورتهایی دارد. تحمیل كار سنگین بر زن، ظلم به زن است. اسلام، این را توصیه نمی كند، اما كار علمی و تلاش اقتصادی و سیاسی و اجتماعی را هم منع نمی كند. البته روایتی از نبیّ مكرم اسلام (صلی اللّه علیه و آله و سلم) است كه فرموده است: «المرأة ریحانة و لیست بقهرمانة» یعنی زن، گل است، «قهرمانه» نیست. قهرمان، یعنی پیشكار و یك خدمتگزار آبرومند. این روایت، خطاب به مردهاست.

یعنی زن در خانه شما، مثل گلی لطیف است كه باید با او، با كمال ظرافت و دقت رفتار كرد. پیشكار و خدمتگذار شما نیست كه خیال می كنید كارهای سنگین را باید به او محول كنید. این، چیز مهمی است. در گزارشی كه به من دادند، گفتند كه در بعضی از مناطق آذربایجان غربی، هفتاد درصد كارهای روزمره را زنها، و سی درصد را مردان انجام می دهند! این ظلم است و بر خلاف نظر اسلام می باشد. اینكه بعضی وقتی می خواهند ازدواج بكنند، شرط می كنند كه زن باید حتما كار كند و شغل و درآمدی داشته باشد، خطاست، خلاف شرع نیست، اما اسلام به چنین كاری توصیه هم نمی كند. اینكه ما به استناد نظر اسلام بگوییم، زن را از فعالیت اقتصادی و اجتماعی ممنوع كنیم، غلط است. اسلام، چنین چیزی نگفته است.

اما از آن طرف، این كه زن را به كارهای سنگین و تلاشهای دشوار اقتصادی، اجتماعی یا سیاسی مجبور كنند، این را هم اسلام توصیه نكرده است. نظر اسلام، یك نظر میانه است. یعنی زن اگر فرصت و فراغت داشته باشد، بچه داری مانع او نشود، شوق و علاقه و نیرو و توان جسمانی داشته باشد و بخواهد وارد فعالیتهای اجتماعی و سیاسی و یا اقتصادی بشود، مانعی ندارد. اما اینكه مجبورش كنند، بگویند باید

حتما شما شغلی قبول بكنید، روزی فلان قدر كار كنید، تا درآمدی داشته باشید و بتوانید در خانوار و درآمد و هزینه آن، سهمی به عهده بگیرید، این را هم اسلام از زن نخواسته است. این را هم یك نوع تحمیل بر زن به حساب می آورد.

پس، در دیدگاه دوم - كه میدان فعالیت علمی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و امثال اینهاست - به طور خلاصه گفتیم كه نظر اسلام این است كه بر زن نباید تحمیل و اجبار كرد، اما راه را هم جلوی زن نباید بست. اگر خانمها می خواهند وارد فعالیتهای اجتماعی و سیاسی بشوند، مانعی نیست. البته فعالیت علمی هم خیلی خوب است و ترجیح دارد. من توصیه می كنم، خانواده ها اجازه بدهند، دخترهایشان درس بخوانند. مبادا پدری یا مادری، از روی تعصب دینی خیال كنند كه باید جلو دختر را بگیرند كه تحصیلات عالیه نكند. نه، دین چنین چیزی نگفته است. دین، برای تحصیل علم، میان دختر و پسر فرقی نمی گذارد. اگر پسر شما، تحصیلات عالیه می كند، دختر شما هم تحصیلات عالیه كند. بگذارید دختران جوان ما درس بخوانند، علم بیاموزند، آگاهی پیدا كنند، به شأن خودشان واقف بشوند، قدر خود را بدانند، تا بفهمند كه تبلیغات استكبار جهانی در زمینه زن، چقدر بی اساس و بی پر و پایه و پوچ است. در سایه سواد، می شود اینها را فهمید.

امروز، متدین ترین، انقلابی ترین، پاكترین، با ایمان ترین دختران و زنان جوان ما، در میان قشرهای تحصیلكرده هستند. كسانی كه اهل تجمل و چسبیدن به زر و زیورآلات هستند، یا به طور كوركورانه و چشم بسته، می خواهند در لباس و پوشاك و وضع زندگی، از الگوهای غربی تقلید بكنند، غالبا آدمهایی هستند كه سواد و معرفت و معلومات كافی ندارند. كسی كه معلومات داشته باشد، می تواند رفتار خود را كنترل كند و با آنچه كه حق و حقیقت و خوب است، تطبیق بدهد.

بنابراین، در میدان علمی، همه راهها باید باز باشد. دختران - حتی در روستاها - درس بخوانند. من توصیه می كنم، پدران و مادران بگذارند دختربچه هایشان به مدرسه بروند و سوادآموزی كنند. اگر استعداد و میل دارند، بالاتر از مراحل ابتدایی را هم بگذرانند و خودشان را به تحصیلات عالیه برسانند و تحصیلات دانشگاهی بكنند و جزو انسانهای باسواد و با معلومات در جامعه اسلامی ما بشوند.

دیدگاه سوم، نگاه به زن، به عنوان یك عضو در خانواده است. این، از همه مهمتر است. عزیزان من! در اسلام، به مرد اجازه داده نشده است كه به زن زور بگوید و چیزی را بر زن تحمیل كند. برای مرد، حقوق محدودی در خانواده قرار داده شده است كه از روی كمال مصلحت و حكمت است و به هر كسی گفته و تشریح شود، تصدیق

می كند كه در قبال او هم، از روی مصلحت، حقوقی برای زن قرار داده شده است. مرد و زن، هر كدام طبعیت و اخلاق و روحیات و غرایزی دارند، كه مخصوص خودشان است. اگر از این خلقیات مخصوص مرد و زن، درست استفاده بشود، مرد و زن در خانواده یك زوج كامل و هماهنگ و مساعد را تشكیل می دهند. اگر مرد زیاده روی كرد، تعادل به هم می خورد. اگر زن هم زیاده روی كرد، باز تعادل به هم می خورد. اسلام در داخل خانواده، دو جنس را مانند دو لنگه یك در، مانند دو چشم در چهره انسان، مانند دو سنگرنشین در جبهه نبرد زندگی، مانند دو كاسب شریك در یك باب مغازه، قرار داده است. هر كدام، با طبیعت و خصوصیات و خصلتهایی، هم جسمش، هم روحش، هم فكرش، هم غرایزش و هم عواطفش مخصوص خود اوست. زن، مخصوص اوست، مرد هم مخصوص خود اوست. اگر این دو جنس، با هم كه زندگی می كنند، با همان حدود و موازینی كه اسلام معین كرده است، زندگی كنند، خانواده، یك خانواده ماندگار و مهربان و بابركت و پرفایده خواهد شد.

امروز در دنیای غرب، خانواده، بنیاد بسیار سستی دارد. خانواده ها - بخصوص زنها - از جدایی و تلاشی رنج می برند، اگر خانواده ای، خدای نكرده متلاشی بشود، هم مرد و هم زن - هر دو - سرگردان و آواره و ناراحت می شوند و رنج می بینند؛ اما زن بیشتر رنج می بیند، در دنیای غرب، زنها دچار این رنجند؛ چون خانواده ها به آسانی به هم می خورد، متلاشی می شود و از بین می رود. گاهی خود زنها هم اقدام می كنند؛ اما خود آنها هم چوبش را بیشتر می خورند.

نكته مهم این است كه در محیط خانواده - همان طور كه گفتم - این دو عنصر و دو موجود، با خصوصیات خودشان، با هم هماهنگی و هم زیستی دارند، لیكن یكی از لحاظ جسمانی، ظرافت بیشتری دارد و یكی قویتر و گردن كلفت تر است. اگر قانون از زن دفاع نكند، ممكن است مرد نسبت به او تعرض كند، لذاست كه قانون، در حمایت از بانوانی كه تشكیل خانواده داده اند و داخل محیط خانوادگی خودشان هستند، وظایف بسیار سنگینی دارد. آن چیزی كه ما در كشورمان باید به جدیت دنبال كنیم، این نكته است.

البته بعد از انقلاب، قوانین ازدواج و قوانین حمایت از خانواده، اصلاحات زیادی شده است؛ اما كافی نیست. آن چیزی كه توصیه ما به همه دست اندركاران است - چه آنهایی كه در مجالسند، چه آنهایی كه در دستگاه دولتی هستند، چه آنهایی كه بر منابر خطابه و وعظ هستند، چه به خود زنها، این است كه باید حمایت اخلاقی و قانونی از زن انجام بگیرد، تا مرد در محیط خانواده نتواند زورگویی كند، این، همان نقطه اساسی ای است كه اسلام، مهمترین كار را در این بخش انجام داده است. و این همان نكته ای است كه امروز در دنیای غرب، زنان دچار مظلومیت شدیدی هستند.

بعضیها، ظاهربین هستند، به محیط اجتماعی در غرب نگاه می كنند، می بینند كه زنان می آیند و بدون هیچ پروایی راه می روند. خیال می كنند كه اینها در داخل خانواده هم، همین طور بی پروا حركت می كنند، این، اشتباه است. در محیط خانواده، به زنان خیلی ظلم می شود. اسلام، جلوی این را می گیرد، اگر در جامعه مان، در این زمینه كمبودی باشد، باید جلوی آن گرفته شود و حمایت قانونی از زن، با كمال قوت و شدت انجام بگیرد. البته در محیط اجتماعی، فعالیتهایی وجود دارد كه زنان در آن فعالترند. خوب است به مناسبت روز ویژه پرستاران، اشاره ای به همین نكته بكنم. یكی از آن مسؤولیتها، مسؤولیت پرستاری است كه از سابق، زنان در این مسؤولیت، بیشتر از مردان تلاش و فعالیت می كردند. كار بسیار مهمی هم هست و ارزش بالایی هم دارد.

بانوان عزیز و خواهران گرامی! آنچه مهم است، این است كه امروز، اسلام با قوانین و معارف خود، كمر به حمایت از همه قشرهای جامعه ما - زن و مرد، روستایی و شهری، قشرهای مختلف، مخصوصا قشرهایی كه ضعیفاند - بسته است. با یك نگاه دیگر، نظام اسلامی و احكام اسلامی، كمر به دفاع از مظلومان در همه دنیا بسته است. با این دیدگاه است كه امروز، استكبار علیه نظام جمهوری اسلامی توطئه می كند. كمتر ماهی می گذرد كه استكبار، با همه تشكیلات و دستگاهها

و كمپانیها و یا مغزهای مزدور و مؤسسات طراحیش - كه دائما مشغول طراحی توطئه علیه ملتها و دولتهای آزاد هستند - درصدد ضربه زدن و توطئه علیه نظام جمهوری اسلامی نباشد. گاهی هر هفته و گاهی هر روز است و به طور مستمر ادامه دارد.

به فضل پروردگار، با همه تلاشی كه استكبار كرده است، به خاطر همین اجتماعات، همین همدلی ها، همین همبستگیها همین آگاهیهایی كه بحمداللّه ، زن و مرد در كشور ما از آن برخوردارند، همه تلاش استكبار علیه جمهوری اسلامی، ضایع و باطل شده است و در میدان مقابله با این ملت بزرگ، بارها و بارها، بینی استكبار به خاك مالیده شده است.

در این زمینه، بیش از همه، آگاهی و حضور مردم در میدانهای مهم اجتماعی و سیاسی، نقش داشته است و شما خانمها در این مورد، تأثیر زیادی داشتید و باز هم دارید. امروز بحمداللّه در همه كشور، دانشگاه و حوزه علمیه هست و دختران جوان، در حوزه های علمیه و دانشگاهها درس می خوانند و در بخشهای مختلف، علم آموزی می كنند و آگاهی كسب می نمایند. تا وقتی این زوجهای جوان، پرشور، دارای آگاهی، با اراده، با محبت - كه در جامعه ما بحمداللّه فراوان است - وجود داشته باشد، استكبار، آمریكا و دشمنان ریز و درشت این ملت، نسبت به این كشور، هیچ غلطی نمی توانند بكنند.

توصیه ای كه می كنم، این است كه خواهران و دختران عزیز من! این آگاهیها را بیشتر كنید. كتاب، مطالعه، دقت، تحقیق، درس، ورود در مسایل مورد ابتلای روز و اهتمام به كارهای دینی، جزء وظایف حتمی و مسلمی است كه امروز زنان كشور، باید خودشان را مثل مردان موظف بدانند. شما هستید كه فرزندان صالحی را تربیت می كنید. شما هستید كه همسران خودتان را برای ورود در میدانهای خوب تشجیع می كنید. بسیاری از زنان، شوهران خودشان را بهشتی می كنند و آنها را از مشكلات دنیا و آخرت نجات می دهند. چنین ارزشی را، كار و تلاش و آگاهی و موضعگیری زن دارد.

از خدای متعال می خواهیم كه همه شما را مشمول لطف و فضل خود بدارد. از همه شما خواهران گرامی، به خاطر این كه از راههای دور و نزدیك آمدید، این اجتماع بسیار باشكوه و پرعظمت را تشكیل دادید و نشان دادید كه زن آذربایجانی، مصمم و مؤمن و فعال و پرتلاش و با همت است و از آگاهی لازم برخوردار می باشد، تشكر می كنم و شما را تحسین می نمایم. همه شما را به خدا می سپارم و برای شما از خداوند متعال، لطف و فضل روز افزون او را مسألت می كنم.

والسلام علیكم و رحمة اللّه و بركاته.

منبع : www.hawzah.net